De haiku als originele contentvorm
|
De haiku is een gedicht van drie regels dat aan vrij strakke normen voldoet;
|
||
|
Haiku gingen van oorsprong over de seizoenen en de natuur maar dat is losgelaten;
|
||
|
Alles mag je nu met een haiku beschrijven maar houd een beetje de oorspronkelijke gedachte in het achterhoofd.
|
De haiku als originele contentvorm
Een contentvorm die je maar weinig tegenkomt maar die eigenlijk wel thuis hoort in een creatieve omgeving is de Haiku. Een haiku is een klein gedicht met een vrij strak voorgeschreven vorm. Laten we eens kijken naar misschien de bekendste haiku die er is en die je bij alle voorbeelden tegenkomt:
een kikker springt van de kant,
geluid van water
Matsuo Basho 1644 – 1694
De haiku is afkomstig uit de zen-poëzie
Het concept van de haiku is afkomstig uit de zen-poëzie en komt oorspronkelijk uit Japan. Uit vrijwel alle haiku's spreekt een belangeloze aandacht voor de gewone alledaagse dingen, bij voorkeur uit de natuur. Dat lijkt misschien wat banaal maar soms kan hierdoor een diepe intense ervaring worden overgedragen op de lezer. De kleine haiku kan met een paar goed gekozen woorden een diepe emotie opwekken. En daarin vinden wel hem ook terug op dit weblog over het schrijven van content om kunst te verkopen. Kunst is tenslotte vooral emotie. En dus past de haiku daar naadloos bij.
De vorm
Zo heeft een haiku altijd 3 regels. De eerste en de derde regel hebben 5 lettergrepen, de tweede rgel heeft er zeven. Dat gebruik van lettergrepen zorgt voor het kenmerkende ritme van de Haiku. In Japan schrijft men een haiku vaak in één verticale regel. In die regel vinden we dan wel een driedeling terug.
Veel mensen begrijpen de haiku niet goed omdat deze niet rijmt
Een haiku hoeft niet te rijmen, waardoor het voor veel mensen die de techniek niet goed kennen, al geen gedicht meer is. Deze groep heeft bij een gedicht teveel associaties met het Sinterklaasfeest. Sommige dichters wijken af van deze al eeuwenoude opbouw maar dat wordt eerder als een teken van zwakte gezien dan van een creatieve aanvulling. Er wordt dan ook aangeraden om je als dichter van een haiku echt aan de regels te houden en vormexperimenten over te laten aan dichters met meer ervaring in het onderwerp. Probeer je daarom ook zeker als beginnende haiku dichter zoveel mogelijk aan het 5/7/5-stramien te houden.
De onderwerpkeuze voor de haiku wordt steeds vrijer
Vroeger zocht de haikudichters hun onderwerpen in de natuur en namen daar bij voorkeur ook nog het seizoen in mee dat in de haiku ter sprake komt. Dat soort conventies worden wel steeds meer losgelaten, zeker toen de haiku ook buiten Japan een plek begon te krijgen. Tegenwoordig mag je echt over elk willekeurig onderwerp een haiku maken, al is het een bezoek aan de tandarts. Ook kunstwerken lenen zich er vaak goed voor om met een haiku beschreven te worden. Een goede haiku laat zo veel mogelijk zintuigen aan bod komen. Die beschrijft in die drie regels wat je ziet, hoort, ruikt en voelt. Er moet bij voorkeur dus nogal wat in die drie regels beschreven worden en dat is nu juist de uitdaging van de haiku.
Regels van een goede haiku
Maar een goed geschreven haiku voldoet nog wel aan heel wat meer regels. Laten we er eens een aantal van bekijken:
- Een haiku probeert een objectief beeld of gevoel te uiten;
- In een haiku vinden we geen beeldspraak of personificatie terug;
- Een haiku bevat geen subjectief oordeel of een vorm van een analyse;
- Durf te schrijven en te herschrijven, net zo lang tot het goed is;
- Beleving van gevoelens moet worden opgeroepen door de tekst. Dat betekent dat woorden als ontroerend of aangrijpend vermeden worden. Die drukken teveel een gevoelswaarde uit;
- Ook woorden die een waardeoordeel inhouden kunnen beter niet in onze haiku worden opgenomen;
- Een haiku bestaat vaak uit twee gedeelten met een tegenstelling tussen beide delen. Scheiden kan met extra spaties een streepje of een ander leesteken;
- Spelen met letters en klanken is toegestaan maar een haiku rijmt niet;
- Ga niet bewust woorden weglaten of inkorten;
- Houdt het simpel. Probeer een beeld te schetsen maar vul dat beeld daarna niet te veel in. Dat kan de lezer zelf wel;
- Is een woord eigenlijk overbodig, verwijder het dan;
- Zorg dat de interpunctie correct is;
- Overdrijf niet qua stijl. Niet elke haiku moet over kersenbloesem gaan;
- Zorg altijd voor een wending in wat de haiku je vertelt;
Noteer een inval direct
Hoewel een haiku schrijven dus betrekkelijk gemakkelijk lijkt, is het tegendeel waar. Het schrijven van haiku's en het herkennen van onderwerpen kan wel heel ontspannend zijn. Zoals bij bijna elk creatieve uiting is het direct ter plaatse noteren van invallen van een essentieel belang. Ga er maar rustig van uit dat een geweldige inval na enkele minuten definitief vergeten is. En dan niet een beetje definitief, nee, die komt echt nooit meer terug. Een notitieboekje is dus echt een heel belangrijk onderdeel uit de gereedschapskist van de haikuschrijver.
Bij het zoeken naar onderwerpen voor onze haiku's is het belangrijk op zoek te gaan naar dingen die ons opvallen. Dingen waar we een moment bij stilstaan of wel die een haikumoment opleveren, zoals dan wel wordt gezegd. Kort gezegd, een haiku bevat zaken die ons opvallen. En dat beschrijf je vervolgens zo objectief, beelden en prettig leesbaar als maar mogelijk is.
Tot slot
Er zijn vele manieren van promotie bij kunst. Op de website van Team Jetje zijn er vele terug te vinden en vaak tot in detail uitgewerkt. Ga dus naar https://teamjetje.blogspot.com
Geen opmerkingen:
Een reactie posten